Ανήκω στη γενιά που μεγάλωσε με το δέος για τα ογκώδη μυθιστορήματα του Τολστόι και του Ντοστογιέφσκι. Το «Έγκλημα και Τιμωρία» πήγαινε απαραιτήτως δίπλα στο «Πόλεμος και Ειρήνη» στη βιβλιοθήκη κάθε λαϊκού νοικοκυριού. Δεν ξέρω πόσοι άνθρωποι κατάφεραν εκείνη την εποχή να προχωρήσουν πέρα από την εικοστή σελίδα αυτών των αριστουργημάτων, είμαι όμως, σχεδόν βέβαιος ότι και μόνο η παρουσία τους σε κάποιο ράφι στο σαλόνι (περίπου όπως και το εικόνισμα της Θεοτόκου στο εικονοστάσι, δίπλα στα στέφανα του γάμου) ασκούσε πάνω τους τεράστια ψυχο-παιδαγωγική επίδραση: «Τα πάντα στη ζωή πάνε ζευγάρι. Ο πόλεμος που είναι κακός με την ειρήνη που είναι καλή. Το έγκλημα που είναι κακό, με την τιμωρία που είναι καλή.»
Έτσι γενικά κι αόριστα. Χωρίς διαβαθμίσεις, χωρίς εξαιρέσεις. Δεν αποκλείεται αυτή η υπεραπλουστευτική τακτοποίηση των πάντων κατά ζεύγη να οδηγούσε και στη συνήθεια να τοποθετούνται τα στέφανα στο εικονοστάσι: «Ο γάμος που είναι κακός -ή έστω, αναγκαίο κακό- δίπλα στη μητερούλα του θεού που είναι καλή και παρθένα.» Ίσως αυτή η τελευταία συσχέτιση να ήταν η αιτία που τρίτο βιβλίο στη σειρά, μετά τα προηγούμενα, ερχόταν πάντα «Η μάνα» της Περλ Μπακ!...