Κριτικές

ΕΝΩΔΩΝ για την παράσταση της περιόδου 2006-2007.
(Ο ΕΝΩΔΩΝ είναι Διευθυντής του Μυθολογικού Κέντρου "ΤΡΙΣΗΛΙΟΝ" και Συγγραφέας φιλοσοφικών και θεατρικών έργων)

"ΕΓΚΛΗΜΑ ΚΑΙ ΤΙΜΩΡΙΑ" από το "ΕΣΩΘΕΑΤΡΟ"

Αναστάσιος Ασημακόπουλος (Ενωδών)

Δηλώνουμε αφετηριακά την πεποίθηση μας ότι όλοι οι Αθηναίοι θα έπρεπε να παρακολουθήσουν τη θεατρική διασκευή του έργου του Ντοστογιέφσκι «Έγκλημα και Τιμωρία» που ανεβάζει το «Εσωθέατρο» του Τάσου Προύσαλη στην οδό Ακταίου 3 στο Θησείο.

Είναι μια άψογη παράσταση Ντοστογιεφσκικού έργου ισάξια της θεατρικής διασκευής του «Ηλίθιου» με τον περίφημο Μάνο Κατράκη. Η αρτιότητα της παρουσίασης οφείλεται στους εξής παράγοντες:

Στον Τάσο Προύσαλη που είναι η ψυχή του Εσωθεάτρου και ο οποίος επέλεξε από το ψυχολογικό λαβύρινθο του πιο πάνω έργου του Ρώσου συγγραφέα τη σημαντική πεμπτουσία του. Είναι τόσο αρτιοπέρισση η εναρμόνιση των αρνητικών και των θετικών στιγμών που μόνο ένας γνήσιος εσωτεριστής θα μπορούσε τόσο καίρια να ισοζυγιάσει. Ο ίδιος ο Τάσος Προύσαλης ερμήνευσε, επιπλέον, δύο βασικούς χαρακτήρες του έργου: τον ανακριτή Πορφύρη Πετρόβιτς και το γερο-Μαρμελάντωφ επιτυγχάνοντας να μετατρέψει τον εκτεταμένο λογόρυθμο του Ντοστογιέφσκι από Ιωνικό σε Δωρικό.

Η μεγάλη έκπληξη της βραδιάς ήταν, ωστόσο, η μοναδική ερμηνεία -με την έννοια της μοναδολογίας του Λάϊμττνιτς- του Ρασκόλνικοφ από το νέο ταλαντούχο ηθοποιό Μανόλη Δραγάτση. Από τους πρώτους τόνους που εξέπεμψε έως τους ύστατους, τα ηχοχρώματα της φωνής του κυριαρχούσαν μεταφέροντας μας στο χωρόχρονο των αρχαίων Ευμολπιδών. Τρία είναι, εξάλλου, τα χαρακτηριστικά της ψυχήλιας ωριμότητας: η φωνή, το βλέμμα και η κίνηση, αφού μέσω αυτών αναφαίνεται το εσώτατο ήθος, και ο Μανόλης Δραγάτσης διαθέτει αναντίλεκτα και τα τρία. Όπως είπα και στον ίδιο τη βραδυά που τον άκουσα, μου θύμιζε όλη την ώρα της παράστασης μουσική από τσέλο παιγμένο από τον Πάμπλο Καζάλς. Του είπα επίσης πως είναι άριστος ηθοποιός και είναι αλήθεια. Άλλωστε, «ουκ έστι λύχνος υπό το μόδιον...». Είναι δε ντροπή, ατάλαντοι κι ανέτοιμοι να προβάλλονται ανέντιμα. Ενώ ηθοποιοί, όπως ο Μανόλης Δραγάτσης, να μην έχουν αξιοποιηθεί με πληρότητα. Ευτυχώς που ο οξυδερκής Τάσος Προύσαλης τον προέκρινε και του ανέθεσε τον δυσβάσταχτο ρόλο του Ρασκόλνικωφ που τον απέδωσε αριστοτεχνικά.

Η περίπτωση του Μανόλη Δραγάτση θυμίζει την επισήμανση του Μεγάλου Δασκάλου Σοφίας, Μόρυα: «Μπορεί να τους δώσεις το πιο πολύτιμο και να μην το προσέξουν». Και προσθέτει: «Την ώρα της ανθρώπινης αδικίας, θυμηθείτε την ουράνια Δικαιοσύνη», αναφερόμενος προφανώς στην Καλλιδίκη, την Κλεισιδίκη και την Ευρυδίκη τις οποίες είχαν νοοδομήσει οι αρχαίοι μας πρόγονοι. Αυτές μαζί με τη Δημοδίκη θα δικαιώσουν, φρονούμε, τους δημιουργικούς κι αισθητικούς μόχθους του «Εσωθεάτρου».

Οι κυρίες Ανδριανή Δαμιανού, και Κατερίνα Σωτηρίου υπήρξαν κι αυτές άρτιες, ποιοτικές κι ορθά συντονισμένες με τις υψίφρονες ερμηνείες των ανδρών συναδέλφων τους. Την παράσταση υπηρετούν, επίσης επάξια, η επιλεγμένη μουσική, οι φωτισμοί, τα απέριττα σκηνικά και οι διευκρινιστικές παρεμβολές των μονολόγων.

Με μεγάλη προσοχή, οι συγκαλύψεις και οι αποσιωπήσεις γίνονται αποκαλυπτικές και οι σκιές αναδύουν φως. Κι όπως μέσα από τη μαύρη πίσσα βγαίνει η λευκή ναφθαλίνη, έτσι μέσα από τη συνειδητοποίηση του Τρίπτυχου «Νομοτέλεια - Παραβίαση - Τιμωρία» σφραγίζονται οι πύλες της κόλασης για ν' ανοίξει η λυτρωτική Πύλη του Ουρανού.

Αξίζει ένα ΕΥΓΕ στο Εσωθέατρο που σε ένα κόσμο άλογης κι αθέμιτης διαφήμισης προέκρινε τη στενωπή ατραπό και κατόρθωσε να δικαιώσει το πνεύμα του μεγαλοφυούς Ντοστογιέφσκι. Του οφείλονται χάριτες κι αθρόα προσέλευση. Το κέρδος των προσερχόμενων θα είναι πολλαπλό, διαρκές και σημαντικό.