Για τον Ντύρενματ

Ο Φρήντριχ Ντύρενματ (1921-1990), είναι ίσως ο σημαντικότερος γερμανόφωνος Ελβετός συγγραφέας μετά τον 2ο παγκόσμιο πόλεμο. Γεννήθηκε στο Κονολφίνγκεν της Ελβετίας, κοντά στη Βέρνη, στις 5 Ιανουαρίου 1921. Αν και γιος προτεστάντη πάστορα, είχε μια κριτική στάση απέναντι στη θρησκεία, και συνήθιζε να λέει: «είμαι προτεστάντης, οπότε διαμαρτύρομαι» (I am a protestant, so I protest). Ο παππούς του ήταν γνωστός πολιτικός, δημοσιογράφος, σατιριστής και ποιητής και τον ενθάρρυνε ιδιαίτερα στην συγγραφική του καριέρα. Ο Ντύρενματ έγραψε: «Ο παππούς μου πήγε κάποτε στη φυλακή για 10 μέρες εξαιτίας ενός ποιήματος που είχε γράψει· σε μένα προς το παρόν, δεν έγινε τέτοια τιμή».

Ο νεαρός Ντύρενματ δεν ολοκλήρωσε ποτέ τις ακαδημαϊκές σπουδές φιλοσοφίας, λογοτεχνίας και θεολογίας· αντ’ αυτού προτίμησε να ασχοληθεί με τη συγγραφή. Το πρώτο του θεατρικό έργο «Είναι γραμμένο» (Es steht geschrieben), μια σάτιρα εμφανώς επηρεασμένη από τον Αριστοφάνη, δημοσιεύεται το 1947 και κάνει πρεμιέρα στη Ζυρίχη, τον ίδιο χρόνο. Από το 1952 και για το υπόλοιπο του βίου του, ζει στο Νοϊσάτελ και την ίδια χρονιά κάνει την πρώτη του μεγάλη επιτυχία,  τον «γάμο του κ. Μισσισσιπή» (Die Ehe des Herrn Mississippi). Η διεθνής καταξίωση, ωστόσο, έρχεται το 1956, σε ηλικία 35 ετών, με το έργο «Η επίσκεψη της γηραιάς κυρίας» (Der Besuch der alten Dame) –το οποίο μεταφράζεται σε 40 γλώσσες, παίζεται στο Broadway, και γυρίζεται κινηματογραφική ταινία με την Ingrid Bergman και τον Antony Quinn. Έκτοτε, ο Ντύρενματ σημειώνει αρκετές συγγραφικές επιτυχίες αλλά και κάποιες αποτυχίες, χωρίς να πτοείται αφού είχε την πεποίθηση ότι: «πολλές φορές οι αποτυχίες ενός συγγραφέα είναι εξίσου αποκαλυπτικές γι αυτόν, όσο και τα αριστουργήματά  του». Ο Ντύρενματ εκτός του ότι γράφει πολλά θεατρικά έργα, έχει την τάση να «ρετουσάρει»  τα έργα του και κάποτε να τα συνοδεύει από σχολιασμούς, που ενίοτε προκαλούν περισσότερο πάταγο κι από τα ίδια τα έργα. Ιστορικά έχουν μείνει τα 21 σημεία-σχόλια για το έργο του «οι Φυσικοί». (Die Physiker,1961) Αίσθηση άλλωστε προκαλεί και η πραγματεία του «Προβλήματα του Θεάτρου» (Theaterprobleme  1955). O Ντύρενματ πέραν των θεατρικών έργων, γράφει έργα για το ραδιόφωνο αλλά και «αστυνομικά» μυθιστορήματα, τα οποία αργότερα γυρίζονται σε φιλμ. Γνωστότερο: «Ο δικαστής και ο δήμιος του» (Der Richter und sein Henker, 1950). Επίσης, γράφει φιλοσοφικά δοκίμια και πολιτικά κείμενα. Για μια ορισμένη περίοδο της ζωής του, καταπιάνεται με την σκηνοθεσία και διασκευή κλασσικών κυρίως έργων όπως του Σαίξπηρ και του Στρίντμπεργκ.

Ασχολείται και με τη ζωγραφική όπου το σημαντικότερο σύμβολό του είναι ο λαβύρινθος κι ο Μινώταυρος, σύμβολο της αγωνίας του ατόμου για ελευθερία και δικαιοσύνη.  Στα 60 του γενέθλια, είχε την τύχη να δει τα ως τότε «άπαντα» του να εκδίδονται σε 29 τόμους. Κατά την τελευταία δεκαετία της ζωής του τιμήθηκε με πολλά βραβεία και διακρίσεις, ενώ χρίστηκε επίτιμος διδάκτωρ σε πολλά πανεπιστήμια. Ο Ντύρενματ πεθαίνει από καρδιακή ανεπάρκεια, στις 14 Δεκεμβρίου του 1990, παραμένοντας δραστήριος και με δημόσια παρουσία και λόγο ως το τέλος.